Mniam mniam, lekker eten en drinken uit Polen!

Het allerlekkerste uit Polen is natuurlijk Antoni Porowski, maar er is meer. Wat moet je zeker eens proberen als je in Polen uit eten gaat, of als je een bezoekje brengt aan de Poolse supermarkt?

(Ja, ik weet dat Antoni in Canada geboren is.
Maar zijn beide ouders zijn Pools.)

Pierogi

Laten we beginnen met de hoeksteentjes van de Poolse keuken: pierogi. Als je deze groot uitgevallen ravioli nog nooit gegeten hebt, ben je nog nooit in Polen geweest.

En – heel belangrijk – pierogi kan altijd. Als tussendoortje, maar ook als voorgerecht, hoofdgerecht, of nagerecht. Ze zijn er namelijk in allerlei smaken, zowel hartig als zoet. Zo kun je bijvoorbeeld de populaire pierogi ruskie bestellen (gevuld met aardappel, ui en witte kaas), maar ook pierogi z grzybami (met paddestoelen), pierogi z serem (met zoete kaas) of pierogi z borówkami (met blauwe bessen).

Overigens heb ik deze week een zak diepvriespierogi gekocht bij een plaatselijke “polski sklep”, maar die pierogi vond ik echt niet lekker. Mijn advies: bestellen in een Pools restaurant, of – als je veel tijd hebt – zelf pierogi maken.

Zapiekanka

Een andere snelle hap is zapiekanka, een in de lengte gehalveerd stokbrood met daarop (meestal) gebakken champignons, ui en geraspte kaas. Dat wordt een tijdje in de oven gebakken en vervolgens gaat er een flinke lading ketchup overheen. Vanwege die ketchup ben ik niet zo’n fan van de echte zapiekanka, maar gelukkig komen er steeds meer varianten bij. Met en zonder ketchup.

Meer weten over mijn tijd in Polen?
Lees dan ‘Drie jaar geleden kwam ik terug naar Nederland: een terugblik‘.

Żurek

Voordat ik je ga vertellen waar żurek (uitspraak: “zjoerek”) van gemaakt wordt, wil ik je op het hart drukken dat dit echt lekkere soep is. De eerstvolgende keer dat ik weer in Wrocław ben, ga ik absoluut een keertje naar Kurna Chata voor żurek w chlebie. (Soep in een uitgehold brood. Da’s sowieso al briljant.)

Maar goed. Żurek wordt gemaakt van gezuurd = fermenterend = rottend roggemeel. Vergelijkbaar met zuurdesem, dus niks mis mee. Maar het idee vind ik toch een beetje vies.

De soep is dat echter niet! Als het buiten koud is, gaat er bijna niets boven goed gevulde żurek (met eieren, aardappelen en/of vlees) in zo’n mooie broodkom.

Bigos

Ik zei “bijna niets”, want bigos is er ook nog. 😀

Al zit er in bigos meestal helaas nogal *kuch* veel *kuch* vlees. Dat maakt het niet minder lekker – was dat maar zo – maar wel minder geschikt voor mensen zoals ik. Mensen die ervan overtuigd zijn dat ze met elke hap vlees de wereld een klein stukje verder richting totale verdoemenis helpen. Die gedachte maakt zo’n gerecht met een combinatie van worst, rundvlees, varkensvlees, lamsvlees en/of wild toch nét iets minder lekker.

Naast verschillende soorten vlees – hoe meer, hoe beter, is het devies – bevat deze stoofschotel ook een mengsel van zuurkool en witte kool. Meestal aangevuld met nog meer groenten (zoals champignons en uien), pruimen, rode wijn en andere smaakmakers (laurier, knoflook, enzovoorts).

Je hoeft er trouwens niet eens per se voor naar Polen, want de Allerhande heeft een recept voor bigos waarvan ik proefondervindelijk kan zeggen dat zelfs onze Appie weet hoe het moet. (En bovendien heb je, als je zelf bigos maakt, de volledige controle over de hoeveelheid vlees die erin verdwijnt.)

Gołąbki

Klinkt de combinatie van vlees, zuurkool en rode wijn toch iets te heftig voor je maag? Gołąbki (uitspraak: “gowómpki”) zijn koolbladeren gevuld met een mengsel van runder- of varkensgehakt, ui en rijst. Ook erg lekker.

Piwo & wodka

“When in Poland, do as the Polaci do.” En als de Polen ergens goed in zijn, dan is het in bier drinken graan verbouwen. Alles – of toch bijna alles – wat van graan gemaakt wordt, is in Polen serieus lekkerder dan hier.

Dus ja, ook bier en wodka.

Vóór mijn Polen-avontuur dronk ik nauwelijks bier. Tien maanden en heel wat blikjes Tyskie Klasyczne later, vond ik bier best oké. En tegenwoordig drink ik vaker bier dan wijn. Vooral Belgisch bier (Leffe Blond!), maar goed.

Vind je normaal bier te bitter, maar wil je wél een Poolse “piwo-experience”? Ga dan voor piwo malinowe (met frambozen) of wiśniowe (met zure kersen).

Wat wodka betreft, hou ik echt niet van de pure variant. Daar kan ik jullie dus geen advies over geven.

Wat wodka-met-een-smaakje betreft, vind ik Soplica Orzech Laskowy (met hazelnootsmaak) een aanrader, en Żubrówka. Die laatste wodka heeft volgens Wikipedia “een specifieke smaak”, en zelf kan ik de smaak helaas niet veel beter omschrijven. Het smaakt een klein beetje naar vanille, maar toch ook weer niet. Zowel de naam (żubr = wisent) als de smaak komen van een speciaal soort gras, veenreukgras of bizongras genoemd. In elke fles Żubrówka zit een spriet van dat gras. Dat maakt deze wodka erg geschikt om als souvenir mee naar huis te nemen.

Enneh, geniet ervan, maar wees verstandig!

Pierniki

Lest best, toch zeker voor de zoetekauwen onder ons. Pierniki komen van origine uit Toruń, een schattig middeleeuws stadje middenin Polen. Inmiddels kun je pierniki in alle Poolse supermarkten vinden, in binnen- en buitenland.

Pierniki zijn een soort kruidkoeken / peperkoeken, maar dan iets droger en met een stevigere korst. Maar niet zo droog en hard als kruidnoten. Daarbij kun je pierniki gewoon rustig in huis halen, zonder dat mensen beginnen te zuchten dat Sinterklaas nog lang niet in het land is. Kortom, ideaal voor bij de koffie of thee, de komende maanden. 😉

Wat is jouw favoriet uit de “kuchnia Polska”?